ข้อมูลที่ควรรู้เกี่ยวกับการตรวจภาวะหัวใจล้มเหลว

หัวใจล้มเหลวเกิดจากอะไร
ภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart failure) คือ กลุ่มอาการที่เกิดจากหัวใจไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ไม่สามารถบีบตัวหรือคลายตัวเพื่อสูบฉีดเลือดไปทั่วร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ภาวะหัวใจล้มเหลวมีหลายสาเหตุ สาเหตุที่พบได้บ่อย ได้แก่ โรคเส้นเลือดหัวใจตีบหรือหัวใจขาดเลือด , ความดันโลหิตสูง , โรคลิ้นหัวใจตีบหรือรั่ว
อาการของภาวะหัวใจล้มเหลว
อาการที่พบบ่อย
- เหนื่อยง่าย ออกแรงหรือออกกำลังกายได้น้อยลง อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
- นอนราบไม่ได้ ตื่นกลางดึกเพราะหายใจลำบาก หอบเหนื่อย
- แขนขาบวม บวมบริเวณข้อเท้าและหน้าแข้ง
- แน่นหน้าอก จุกแน่นท้อง ท้องอืด อิ่มง่าย คลื่นไส้อาเจียนเบื่ออาหาร
- น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว มากกว่า 2 กิโลกรัมใน 2 วัน

ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว
- ความดันโลหิตสูง
- เบาหวาน
- ภาวะอ้วน หรือน้ำหนักเกินเกณฑ์
- การใช้สารเสพติดทุกชนิด
- ดื่มแอลกอฮอล์
- สูบบุหรี่
- ผู้ป่วยเคยมีประวัติหรือเคยได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคเส้นเลือดหัวใจตีบหรือโรคหัวใจชนิดอื่นๆและโรคอื่นๆที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้
วิธีตรวจวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลว
- การวินิจฉัยภาวะหัวใจล้มเหลวใช้พียงอาการและอาการแสดงทางคลินิกเท่านั้น ไม่มีเกณฑ์วินิจฉัยที่ใช้ทั่วไป และการส่งตรวจอื่นๆเพิ่มเติม เพื่อช่วยยืนยันการวินิจฉัยและหาสาเหตุของภาวะหัวใจวาย
- ประเมินผู้ป่วยด้วยการซักประวัติอาการที่ผิดปกติ และตรวจร่างกายเข้าได้กับภาวะหัวใจวาย และเพื่อหาสาเหตุของภาวะหัวใจวายร่วมด้วย
- ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เพื่อการยืนยันการวินิจฉัย หาสาเหตุ และประเมินความรุนแรง เพื่อการรักษา
- ส่งตรวจเลือดเพื่อดูค่าความสมบูรณ์เม็ดเลือด ค่าไต ค่าตับ ระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด และผลเลือดอื่นๆตามการประเมินของแพทย์
- ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG 12 leads) เพื่อดูการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดหัวใจ
- ตรวจค่า natriuretic peptide (BNP / NT pro-BNP) ซึ่งเป็นค่าบ่งชี้ทางชีวภาพ หรือ Biomarker ในเลือด เพื่อช่วยยืนยันการวินิจฉัยในผู้ป่วยหัวใจวายเฉียบพลันและใช้ประเมินความรุนแรงของโรคภายในอนาคตในผู้ป่วยหัวใจวายเฉียบพลันและเรื้อรัง , และมีการศึกษาว่าในผู้ป่วยที่มีความสี่ยงจะเป็นโรคหัวใจวายแต่ยังไม่มีความผิดปกติของหัวใจ สามารถคัดกรองโอกาสการเกิดหัวใจวายได้ด้วยการตรวจ natriuretic peptide (BNP / NT pro-BNP)

วิธีการรักษาหัวใจล้มเหลว
- หาสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวและรักษาสาเหตุ
- รักษาด้วยยาตามชนิดของหัวใจล้มเหลวและผู้ป่วยแต่ละราย เช่นยากลุ่ม Angiotensin-converting enzyme inhibitor (ACEI), Angiotensin-receptor blocker (ARB), Beta-blocker, Mineralocorticoid receptor antagonist (MRA) เป็นต้น
- หากผู้ป่วยมีภาวะหัวใจล้มเหลวเฉียบพลัน อาจมีการใส่ท่อช่วยหายใจ ให้ออกซิเจน ให้ยาขับปัสสาวะและการรักษาอื่นๆตามการประเมินของแพทย์ซึ่งเป็นภาวะที่รุนแรงและฉุกเฉินเนื่องจากผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้
วิธีการป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลว
- ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว สามารถป้องกันได้ด้วยการควบคุมตัวโรคที่เป็นอยู่ให้อยู่ในระดับที่ดี เช่น ควบคุมความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันในเลือด ลดน้ำหนัก งดสูบบุหรี่ แอลกอฮอล์และสารเสพติด และรับการรักษาอย่างต่อเนื่องจากแพทย์ประจำตัว
- สังเกตอาการที่อาจเป็นอาการของหัวใจวาย เพื่อที่จะรับการตรวจรักษาได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
โปรแกรมตรวจหาความเสี่ยงโรคหัวใจล้มเหลวคืออะไร
- เป็นการตรวจค่า natriuretic peptide ( NT pro-BNP ) ซึ่งเป็นค่าบ่งชี้ทางชีวภาพ หรือ Biomarker ในเลือด ที่มีประโยชน์ในภาวะหัวใจล้มเหลว
- ซักประวัติ ตรวจร่างกาย และประเมินความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจล้มเหลวกับแพทย์
ใครควรเข้ารับการตรวจ
- ผู้ที่มีความเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว ได้แก่ ผู้มี่โรคประจำตัวความดันโลหิตสูง เบาหวาน , ภาวะอ้วน หรือน้ำหนักเกินเกณฑ์ , ใช้สารเสพติดทุกชนิด , ดื่มแอลกอฮอล์ , สูบบุหรี่
- ผู้ป่วยที่เคยมีประวัติหรือเคยได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ หรือโรคหัวใจชนิดอื่นๆ และโรคอื่นๆที่สามารถเป็นสาเหตุทำให้เกิดหัวใจล้มเหลวได้
- ผู้ป่วยที่มีอาการเหนื่อยง่าย ออกแรงหรือออกกำลังกายได้น้อยลง อ่อนเพลีย ไม่มีแรง นอนราบไม่ได้ , ตื่นกลางดึกเพราะหายใจลำบาก หอบเหนื่อย , แขนขาบวม บวมบริเวณข้อเท้าและหน้าแข้ง , แน่นหน้าอก จุกแน่นท้อง ท้องอืด อิ่มง่าย คลื่นไส้อาเจียนเบื่ออาหาร , น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว มากกว่า 2 กิโลกรัมใน 2 วัน

ประโยชน์ของการตรวจคัดกรองภาวะหัวใจล้มเหลว
- สามารถคัดกรองโอกาสการเกิดหัวใจวายได้ ในผู้ป่วยที่มีความสี่ยงจะเป็นโรคหัวใจวายแต่ยังไม่มีความผิดปกติของหัวใจ
- เพื่อช่วยยืนยันการวินิจฉัยในผู้ป่วยหัวใจวายเฉียบพลัน
- ใช้ประเมินความรุนแรงของโรคภายในอนาคต ในผู้ป่วยหัวใจวายเฉียบพลันและเรื้อรัง
ตรวจแล้วได้อะไร
- ผู้ป่วยได้รับการยืนยันการวินิจฉัยหัวใจวายได้ง่ายและรวดเร็วขึ้นและได้รับการรักษาที่ถูกต้อง
- ในผู้ป่วยที่มีความสี่ยง หากผลตรวจผิดปกติ สามารถตรวจการทำงานของหัวใจอย่างละเอียดเพิ่มเติมและรับการรักษาและป้องกันได้ก่อนจะมีอาการ
ราคาตรวจภาวะหัวใจล้มเหลว
- ราคาตรวจภาวะหัวใจล้มเหลว 4,090 บาท

การเตรียมตัวก่อนมาตรวจ
- สามารถตรวจได้เลยไม่จำเป็นต้องงดน้ำหรืองดอาหารก่อนตรวจ
เอกสารอ้างอิง
- แนวทางเวชปฏิบัติเพื่อการวินิจฉัยและการดูแลรักษาผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลว พ.ศ.2562 สมาคมแพทย์โรคหัวใจแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
- Clinical practice guideline : 2022 AHA/ACC/HFSA Heart Failure Guideline , The American Heart Association

พญ.ณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์
แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป
แก้ไขล่าสุด : 25/02/2025
อนุญาตให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com